Komşularla sorunları sıfırlamak için yola çıkan hükümet neredeyse bütün komşuları sıfırladı.
Komşularla sorunları sıfırlamak için yola çıkan hükümet neredeyse bütün komşuları sıfırladı, sorunu büyüttü. Kaybedilen her komşunun faturası ekonomiye çıktı. İhracat azalıyor, turizm can çekişiyor, işsizlik artıyor. Rusya kriziyle darbe yiyen sebze meyve üreticisini şimdi Almanya belirsizliği bekliyor.
23 ÜLKE SIRTINI DÖNDÜ
Türkiye’nin en büyük ticari partneri konumundaki Almanya, sözde soykırım iddialarını içeren tasarıyı onaylayarak iki ülke arasındaki ilişkilere büyük darbe vurdu. Ancak Almanya’nın beklenmedik biçimde Türkiye aleyhine aldığı kritik kararda AKP hükümeti, tüm dünyada giderek yayılan Ermeni diasporasına karşı yeterli diplomatik girişimleri yürütmemekle eleştiriliyor.
AKP hükümetleri döneminde Türkiye aleyhine bu tür soykırım tasarılarını onaylayan ülke sayısı, Almanya ile birlikte 23’e yükseldi. Oysa AKP hükümetleri öncesinde sadece 6 ülke Türkiye aleyhine karar alabilmişti. Son dönemde 23 ülkenin birden Türkiye’yi gözden çıkarması, hükümetin dış politikada ciddi zafiyet göstermesine bağlanıyor.
SURİYE, MISIR, RUSYA…
AKP Hükümeti’nin ‘komşularla sıfır sorun!’ diye yürütüp adeta komşuları sıfırlayan dış politika stratejisi başta istihdam olmak üzere ekonomiyi ciddi şekilde tehdit etmeye başladı. Hükümet’in Suriye, Mısır ve Rusya ile Türkiye’yi karşı karşıya getirmesi ihracat, turizm, yurt dışı müteahhitlik, tarım ve sanayi ve ticaret sektörlerini tümden vurdu. Mısır’la ilişkilerin kopması Türk ihracatçısının Afrika kıtasına açılmada kullandığı en önemli köprüyü yok etti. Rusya ile yaşanan uçak krizinin diplomatik yollarla çözümümün gecikmesi başta turizm olmak üzere ekonomiyi tümden olumsuz etkiledi, işsizliğin artmasına katkı sağladı.
ALMANYA BÜYÜK SORUN OLUR
Türkiye’nin tarihi, ticari ve kültürel bağlarını iyi kullanıp Almanya ile diplomatik ilişkilerini güçlü tutarak soykırım tasarılarının önünü kesmede başarısız olması iki ülke arasında büyük bir ekonomik krizi gündeme getirdi. Almanya’nın Türkiye ekonomisine potansiyel etkisi, ilişkilerin sıfırlandığı diğer ülkelere oranla çok daha büyük bir seviyeyi ifade ediyor.
Türkiye, Rusya’ya yaptığı ihracatın 4 katını Almanya’ya gerçekleştiriyor. Almanya, 13 miyar 417 milyon dolarla Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkelerin en başında geliyor. İthalatta da 21.3 milyar dolarla Çin’in hemen ardından ikinci sırada yer alan Almanya’ya ağırlıklı olarak tekstil ürünleriyle meyve ve sebze satıyoruz. Ülkeye gelen her 100 turistten 16’sı Alman. Almanya’dan yılda 5.6 milyon turist Türkiye’ye geliyor.
KRİZ İSTİHDAMI VURUR
Türkiye, Almanya’ya ağırlıklı olarak istihdam yoğunluklu tekstil ve konfeksiyon ürünleri ihraç ettiği için Rusya benzeri bir restleşme yaşanması halinde bu durum özellikle sanayi üretimi ve istihdamı olumsuz etkileyecek. Ayrıca 1.1 milyar doları aşan meyve ve sebze ihracatının olası bir restleşmede zarar görmesi, Türkiye’nin tarım sektörüne Rusya’dan sonra ikinci bir darbe olacak. Turizm ise Rusya benzeri bir krizde çok daha büyük sıkıntıya girecek.
Ancak, Almanya’nın haksız kararı nedeniyle şimdilik olası bir ambargonun Türkiye cephesinde ve tek taraflı olması bekleniyor. Almanya’nın Rusya benzeri bir boykot sürecine girmesi uzak ihtimal görülüyor. Bununla birlikte yeni sürecin de yanlış yönetilmesi, riski her an kuvvetli tutuyor.
POTANSİYEL KAYIP 30 MİYAR DOLAR
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye eski Müdürü ve Ekonomist Bartu Soral, SÖZCÜ’ye daha önce yaptığı değerlendirmede, hükümetin komşularıyla yaşadığı diplomatik gerginlikler ve sorunlar nedeniyle Türkiye’nin dış ticarette 30 milyar dolarlık potansiyel kayba uğradığını söylemişti.
Soral, “İyi ilişkilerle ticaretimizi 4’e katladığımız Suriye’yi kaybettik. Bu saldırgan dış politikanın maliyeti bize yıllık en az 25-30 milyar dolarlık bir potansiyel kayıptır. Ticaret ve yatırımları 4’e, 5’e katlayacakken yok ediyoruz” demişti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün de 2013 yılında yurtdışından 30 milyar dolarlık iş alan müteahhitlerin iş hacminin 2015’te 19.4 milyar dolara kadar düştüğüne işaret ederek 10 milyar dolarlık zarara dikkat çekmişti.
Tablo 1: Komşularla ihracatımız her geçen gün azalıyor:
(Milyon dolar)
Komşu ülkeler 2014 2015 2016(Ocak-Nisan)
Rusya 5.943 3.588 484
Gürcistan 1.443 1.108 358
İran 3.886 3.664 1.436
Irak 10.887 8.550 2.395
Suriye 1.801 1.522 461
Bulgaristan 2.040 1.676 636
Yunanistan 1.536 1.400 480
Tablo 2: Almanya ile ticarette ilk 5 ürün
Almanya’dan en çok ithal ettiğimiz ilk 5 ürün
Ürünler milyon dolar
Motorlu kara taşıtları 5.706
Makine ve mekanik cihaz 4.540
Elektrikli elektronik eşya 1.644
Plastikten mamul eşya 1.420
Optik, tıbbi cihaz 830
Almanya’ya en çok ihraç ettiğimiz ilk 5 ürün
Ürünler milyon dolar
Örme giyim 1.886
Meyve ve sebze 1.146
Örülmemiş giyim eşyası 798
Demir çelikten eşya 498
Kullanılmış giyim, paçavra 472
Erdoğan Süzer/Sözcü
POST A COMMENT.