Son dönemde ekonomide yaşananları değerlendiren İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Murat Adil Salepçioğlu, yaşanan enflasyon sorunu için asıl mücadele edilmesi gereken odağın tüketici enflasyonu kadar, üretici enflasyonu olması gerektiğini söyledi. Dolarizasyonun yerini ‘liralaşma’nın almasının önemine dikkat çeken Salepçioğlu ayrıca, ekonomi politikalarında toplumsal bir konsensüs için, yeni bir İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması gerektiğini ve 12’nci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın öne çekilmesinin elzem olduğunu kaydetti.
İstanbul Aydın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi ve
KURSAM Müdürü Dr. Murat Adil Salepçioğlu, ekonomideki son gelişmeler hakkında
değerlendirmelerde bulundu. Dr. Salepçioğlu, ekonomide yaşanan ve “türbülans” dediği enflasyonist
süreçte dikkat edilmesi gereken verinin, vatandaşın market ve pazarda gördüğü fiyatlardaki
enflasyondan çok, üreticinin ve sanayicinin girdi maliyet ve fiyatlarında yaşanan enflasyon olması
gerektiğini söyledi. 1971 yılından beri “yapısal” bir sorun olan enflasyonist süreçten çıkış yolları için
“heterodoks” da denen radikal önlemlerin gerektiğini kaydeden Salepçioğlu, çözümün kalıcı olması
için yeni bir İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması ve 2024 yılında yürürlüğe girecek olan 12’nci Beş
Yıllık Kalkınma Planı’nın öne çekilmesi gerektiğini ifade etti.
“ENFLASYON PARADOKSUNDAN ÇIKIŞ İÇİN HETERODOKS POLİTİKALAR LAZIM”
Türkiye’nin içinde bulunduğu “yapısal enflasyon” sorununun çözümü için kısa vadeli para
politikalarıyla değil, orta vadeli maliye politikaları ve uzun vadeli öngörülebilir iktisat politikalarını da
ortaya koymasının gerekli olduğunu ifade eden Dr. Salepçioğlu, Türkiye’de enflasyonun ilk defa 1971
yılında çift haneye geldiğini hatırlatarak, “1971’den beri, yani 50 yıldır enflasyon bir ‘paradoks’ olarak
kendini gösteriyor. Ülkemizde 2021 yılının son çeyreğinden itibaren de bir ‘enflasyonist türbülansa’
girildiği görülüyor. Kimi uluslararası raporlarda ise 2022 sonunda yüzde 50’lerde bir enflasyon
beklentisinden bahsediliyor. Bu türbülanstan çıkış için ortodoks politikalardan ziyade heterodoks
politikaların dile getirilmesi, paradoksun derinleşme ihtimaline karşı, ani ve güçlü yanıtlar vermeyi
gerekli kılmasından dolayı önem taşıyor. Ancak yapısal bir sorun olarak 50 yıldır devam eden bu
paradoksun temelinde Türkiye’nin artan nüfus yapısı yanı sıra her yıl üniversitelerden mezun olan 800
bin civarında genç ve işsizlik oranının çift hanelerde olması neticesinde, büyüme ve istidam odaklı
politikaları benimsemiş olmamızdan kaynaklanan fiyat istikrarından göreceli uzaklaşma sonucunu
doğuruyor” dedi.
“‘BİR’ EKONOMİ” YAKLAŞIMI ÖNERİSİ
Bu süreçten çıkışın, adına “BİR Ekonomi” dediği “Büyüme, İnovasyon ve Rekabet” odaklı bir anlayışla
mümkün olduğunu ifade eden Salepçioğlu, “Türkiye ekonomisinin makro dengeleri açısından
optimum enflasyon, rantabiliteyi sağlayacak üretim ve stabil bir kura olan ihtiyacı aşikar. Bunlar ise,
ülke ekonomisinin dengeli bir büyüme, inovatif bir iş modeli ve verimliliğe dayalı bir rekabetçi üretime dayanmasını ve yeni bir ekonomik yaklaşımı kurgulamamız gerekliliğini ortaya koyuyor. Biz buna ‘BİR Ekonomi’ diyoruz, yani ‘Büyüme, İnovasyon ve Rekabet’ odaklı bir ‘yapısal çözüme’ ihtiyacımız olduğunu ortaya koymamız gerekiyor”, değerlendirmelerinde bulundu.
“LİRALAŞMA SÜRECİ DEVLET MÜDAHALESİ ARTABİLİR”
Açıklanan heterodoks politikalar kavramının bir bakıma fiyat oluşumları ve ücretlere daha fazla devlet
müdahalesi anlamına da geldiğine dikkat çeken Dr.Salepçioğlu, “Eşzamanlı fiyatların ve ücretlerin
dondurulması kadar, eş anlı olarak artırılmaları anlamına da gelebilir. Ancak her halükarda üretici,
tüketici ve piyasa dinamiklerini etkileyecektir. Bu bağlamda “Kur Korumalı TL Mevduat” enstrümanı
bir risk kalkanı olarak başarılı olmuştur. Ancak, kur şoklarından oluşan enflasyon kadar veya dünya
genelinde görülen başta enerji ve gıda enflasyonu yanı sıra, tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu
arasındaki makas da oldukça had safhada açılmıştır. Diğer taraftan kur fiyatları üzerinde özellikle
kurumların döviz tevdiat hesaplarını 17 Şubat’a kadar kur korumalı TL mevduatına dönüştürmeleri
halinde Kurumlar Vergisi’nden muaf olmalarının sağlanmasıyla kurlar üzerinde önemli bir baskılayıcı
nitelik ortaya koyacaktır. Bu da TCMB’nın dile getirdiğine benzer bir “Liralaşma Stratejisi”
oluşturulmasına imkan verebilecektir.” diye konuştu.
“İZMİR İKTİSAT KONGRESİ’Nİ TEKRAR TOPLAMALI, 12’NCİ KALKINMA PLANI’NI ÖNE ÇEKMELİYİZ”
Enflasyonla mücadelede bundan sonraki aşama için tüketici enflasyonundan ziyade üretici fiyat
enflasyonu üzerinde durulması gerektiğini kaydeden Dr. Salepçioğlu, “Sanayici ve üreticilerimizin
üzerindeki finansal maliyetleri oluşturan kurlardaki aşırı dalgalanmalar ve ham madde veya yarı
mamul madde ithalatı hususunda yapılabileceklerle beraber, özellikle yatırımlar için gerekli olan
kredilerdeki faizlerin de düşürülmesi ÜFE’nin olabildiğince mücadele edilmesi önem arz etmektedir.
Tabii ki tüm bu parametreler için kolektif bir uzlaşma sağlanması yani bir toplumsal uzlaşı sağlanması
zorunludur. İstikrar ve toplumsal uzlaşma ile birlikte öngörülebilir bir ekonomi için, ilk kez 1923’te,
sonra 1981 ve ardından 1992’de ve en son 2004’te gerçekleştirildiği gibi ivedilikle yeni bir İzmir İktisat
Kongresi’nin toplanması gereklidir. Ayrıca, sürdürülebilir ve dengeli bir büyüme için 2024’te devreye
alınacak 12’nci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın, 2023’te sona erecek 11’inci Kalkınma Planı
tamamlanmadan, bu iktisat kongresi ile sağlanacak uzlaşmanın ardından hazırlanarak, söz konusu
12’nci Plan’ın öne çekilmesi de kalıcı bir istikrar için büyük önem taşıyacaktır” diyerek sözlerini
sonlandırdı.
POST A COMMENT.