Türkiye’de hayvancılık dört yıl önce ilk büyük krizi yaşadığında, Fransa’dan binlerce canlı koyun ithalatı yapıldı. France ve Charollais türü canlı koyunların ithalatına ödenen milyar dolarlarla Fransız besiciler zengin edilirken, Türkiye’deki et açığı kapatılarak yükselen et fiyatları dizginlendi. O dönemde Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığındaki AKP hükümetinde Tarım ve Hayvancılık Bakanı olan Mehdi Eker’e 2012’de “tarıma sağladığı destekler ve başarıları” nedeniyle Fransa hükümeti tarafından şövalye nişanı verildi.
Türkiye’nin önde gelen özel sektör şirketleri de –Anadolu Holding, Cevahir Holding, Sütaş Holding, Altınbaş Holding, Gaziantepli Boyhan Gıda, New York’ta Metin Negrin’e ait Lexin Capital– devletten önce dünyanın farklı bölgelerinde tarım arazileri kiraladılar. Etiyopya, Madagaskar, Mali, Mozambik, Romanya, Makedonya, Arjantin, ABD, Pakistan, Malezya, Sudan gibi ülkelerde kiraladıkları arazilerde ananastan, mısır, ayçiçeği, ceviz, buğday, şeftali, hurmaya kadar çok farklı ürünler yetiştiren Türk özel sektörü Türkiye’deki tarım ve hayvancılık desteklerinin yetersiz olması nedeniyle tercihini yurt dışından yana kullanıyor.
Eski bakana verilen şövalye nişanına rağmen Türkiye’de hayvancılık bir türlü toparlanamadı ve sık sık ortaya çıkan et açığı yine ithalatla kapatıldı. Son olarak, mayıs ayında bir kez daha yarım milyondan fazla büyükbaş ve küçükbaş hayvan ithalatı için karar alındı ve ilk kez Buffalo ithalatına kapı açıldı.
Hayvancılığın yanı sıra bir dönem dünyada önde gelen tarım ülkelerinden birisi olan Türkiye’de bakliyat ve hububat üretimindeki açık da giderek büyüyor. Burada da açık ithalatla kapatılırken, tarıma verilen destekler yetersiz bulunduğu için yüzbinlerce çiftçi arazilerini ekmekten vazgeçerek, tarımsal üretimden çekiliyor. Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin milyonlarca dönüm tarım arazinin kaybedildiğini, boş ve atıl kaldığını belirtiyor.
Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı (TZMO) Özden Güngör ise 2003-2015 yılları arasında AKP hükümetlerinin tarım ve hayvancılığın desteklenmesine 61 milyar lira (20 milyar dolar), tarımsal ürün ithalatına ise 270 milyar lira (90 milyar dolar) kaynak aktardıklarını açıkladı. Yanlış politikaların tarım ve hayvancılığı bitme noktasına getirdiğini söyledi. Sadece 2015 yılında tarımsal ürün ithalatına 17 milyar dolar ödendi.
Binali Yıldırım başbakanlığındaki AKP hükümeti yeni Ekonomik Reform Paketi’nde tarım ve hayvancılığın içinde bulunduğu bu duruma çözüm olarak yurt dışında tarım arazileri kiralanacağını ilan etti. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli ekonomik reform önlemleri çerçevesinde 15 bin 500 ton kırmızı et ithal edileceğini, bitkisel üretim için çeşitli ülkelerde verimli tarım arazileri kiralanacağını açıkladı. Canikli’nin ardından Tarım Bakanı Faruk Çelik de yurt dışında verimli tarım arazilerinin kiralanmasına hükümet olarak öncelik verdiklerini, bu alanda büyük adımlar atılacağını dile getirdi.
Türkiye devlet olarak ilk kez 2014 yılında Tarım Bakanlığına bağlı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) aracılığıyla Sudan’da 99 yıllığına Beyaz Nil kıyısında geniş tarım arazileri kiralamıştı.
Türkiye’nin önde gelen özel sektör şirketleri de –Anadolu Holding, Cevahir Holding, Sütaş Holding, Altınbaş Holding, Gaziantepli Boyhan Gıda, New York’ta Metin Negrin’e ait Lexin Capital– devletten önce dünyanın farklı bölgelerinde tarım arazileri kiraladılar. Etiyopya, Madagaskar, Mali, Mozambik, Romanya, Makedonya, Arjantin, ABD, Pakistan, Malezya, Sudan gibi ülkelerde kiraladıkları arazilerde ananastan, mısır, ayçiçeği, ceviz, buğday, şeftali, hurmaya kadar çok farklı ürünler yetiştiren Türk özel sektörü Türkiye’deki tarım ve hayvancılık desteklerinin yetersiz olması nedeniyle tercihini yurt dışından yana kullanıyor.
Yurt içinde ekilebilir haldeki çok geniş tarım arazileri boş dururken, yurt dışında dövizle arazi kiralayıp tarımsal üretim yapma kararı alınması eleştiriliyor. Tarımsal ürün ithalatına ödenen milyarlarca doların üreticiyi desteklemede kullanılması halinde üretim açığının fazlasıyla kapatılacağı, ihracatın artacağı savunuluyor.
Oysa şimdi Türkiye hem yurt dışında tarım arazisi kiralamak için döviz ödeyecek hem de burada üretilecek ürünlerin Türkiye’ye ithalatı için döviz ödeyecek.
ZMO Başkanı Güngör Özden bu kararı şiddetle eleştirirken “Yurt dışında tarım arazisi kiralamak yerine çiftçiye sahip çıkın” diye hükümete tepki gösterdi. Özden 600 bin çiftçinin tarımsal üretimden koptuğunu, Tarım Bakanlığı Çiftçi Kayıt Sistemi’nde kayıtlı çiftçi sayısının 2 milyon 800 binden 2 milyon 200 bine indiğini belirterek şunları söylüyor: “Hükümetin kolaycı ve günübirlik politikaları tarımı bugüne getirdi. Açlık ve yoksulluk içindeki ülkelerin verimli arazilerinin kiralanması dünyada ‘arazi gaspı’ olarak adlandırılıyor. Açlıktan ölümlerin yaşandığı Afrika ülkelerinde milyonlarca insan tek geçim kaynakları olan topraklarından sürülüyor. Boşaltılan araziler yabancı şirketlere, devletlere çok düşük fiyatlara kiralanıyor. Buralarda üretilen ürünler o ülkelerdeki açlığın giderilmesi yerine ihraç ediliyor. Halkın yüzde 58’inin açlıkla karşı karşıya olduğu Liberya’da tarım arazilerinin tamamı yabancıların elinde. Mozambik’te tarım arazilerinin yüzde 29’u yabancılara kiralanmış durumda. Dünya Ticaret Örgütü Raporu’na göre, 41 ülke başka ülkelerde tarım arazisi kiralarken, çoğu Afrika’da olan 61 yoksul ülke de arazilerini yabancı devletlere, özel şirketlere kiralıyor. Halklar ise açlıkla mücadele ediyor. AB bütçesinin yüzde 45’i tarımsal desteklemeye ayrılırken, Türkiye’de bütçeden tarımsal desteklemeye ayrılan pay yüzde iki”.
Hükümetin tarımsal alanları, su havzalarını, meraları rant amaçlı yapılaşmaya açmasıyla hem tarım alanları daraldı hem de yükselen maliyetler ve azalan desteklerle 600 bin çiftçi üretimi terk etti. Hükümet yurt dışında arazi kiralama kararına gelen tepkiler üzerine yeni bir adım atmak zorunda kaldı. Tarım Bakanı Faruk Çelik ise hükümetin Türkiye’deki 184 tarımsal üretim ovasının koruma altına alınmasını ve “SİT alanı ilan edilerek, yapılaşmaya yasaklanmasının” kararlaştırdığını açıkladı.
Ekonomi Haberleri, Girişimci, Mentor, Melek Hırsızlar, tarım, Melek Yatırımcılar, Ekovizyon, Borsa, BTK, Forex, Bitcoin, BİST, Dolar, Euro, Döviz, İstanbul, Son Dakika, Haberler, İnşaat, Google, AdX
POST A COMMENT.