Türkiye’de şirket dinamikleri ekim ayında yeniden ivme değiştirdi. TOBB’un yayımladığı son istatistikler, ekonominin nabzını tutan girişimcilik cephesinde belirgin bir baskıya işaret ediyor. Aylık bazda kurulan şirketlerde sınırlı bir toparlanma görülse de yılın ilk 10 ayına yayılan genel görünüm, kapanan şirket sayısındaki artış nedeniyle daha temkinli okunuyor.
Ekonomik aktivite dalgalanmalarının, özellikle KOBİ’lerde nakit akışı yönetimi sorunlarını ön plana çıkardığı dönemlerde benzer hareketler sık izlenir. Geçmiş yıllarda da faiz maliyetlerinin yükseldiği ve tüketici talebinin zayıfladığı dönemlerde kapanan şirket sayılarının yukarı yönlü seyrettiği görülmüştü. Bu veri seti de o tarihsel eğilimin güncel bir devamı niteliğinde.
Ekimde kurulan şirketlerde sınırlı artış
TOBB verilerine göre ekimde kurulan şirket sayısı aylık bazda yüzde 7,6 artarak 10.505 seviyesine çıktı. Aynı dönemde kapanan şirket sayısının yüzde 15,1 artışla 2.668 adede yükselmesi ise dikkat çekici bir ayrışma yarattı. Bir önceki ay kapanan şirket sayısı 2.336 idi.
Yıllık bazda bakıldığında tablo biraz daha sert:
— Kurulan şirketlerde yıllık düşüş %2,8
— Kapanan şirketlerde yıllık artış %10,2
Bu veriler, ekonomik aktivitedeki soğumanın ve finansmana erişim koşullarının sıkılaşmasının özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerinde baskı yarattığını gösteriyor.
Şirket ve kooperatif dağılımındaki hareket
Ekim ayında toplam 10.647 şirket ve kooperatif kurulurken bunun:
— %88’i limited şirket
— %10,7’si anonim şirket
— %1,3’ü kooperatiflerden oluştu.
Coğrafi dağılım yine değişmedi: Kurulan işletmelerin
— %35,9’u İstanbul’da,
— %11,6’sı Ankara’da,
— %5,6’sı İzmir’de faaliyet göstermeye başladı.
Ay içinde Ardahan’da şirket kuruluşu gerçekleşmemesi de verilerin ilginç detayları arasında.
Sektörel görünüm: Ticaret ilk sırada
Kurulan şirket ve kooperatiflerin sektörel dağılımı şöyle:
— 3.478 – Ticaret
— 1.581 – İnşaat
— 1.332 – İmalat
Kapanan işletmelerde de tablo benzer:
— 942 – Toptan/perakende ticaret
— 391 – İmalat
— 232 – İnşaat
Gerçek kişi ticari işletmelerde kapanışların yüksek oranlı artışı (%35,8) ayrıca öne çıkıyor. Bu segment genellikle ekonomik dalgalanmalardan ilk etkilenen yapı olduğundan, veriler piyasa şartlarının halen sıkı olduğunu doğruluyor.
Yabancı sermayeli şirketlerde İran ve Irak önde
Ekimde kurulan 903 yabancı ortak sermayeli şirketin:
— 33’ü İran,
— 16’sı Irak ortaklı.
Bu şirketlerin %79,7’si yabancı sermaye payı olarak kaydedildi. Uzmanlaşmamış toptan ticaret, yabancı ortaklı şirketlerin kuruluşunda ilk sırayı aldı.
10 Aylık görünüm: Kapanışlarda çarpıcı artış
Ocak–Ekim döneminde Türkiye’de kurulan şirket sayısı yıllık bazda %1,3 düşerek 91.488 oldu. Aynı dönemde kapanan şirket sayısının %10,7 artışla 23.506‘ya çıkması ise girişimcilik ekosisteminin yıl genelinde de baskı altında olduğunu gösteriyor.
Ekonomi yönetiminin sıkı para politikası, iç talepteki yavaşlama ve finansman kanallarındaki maliyet artışı, özellikle KOBİ’lerin ayakta kalma kapasitesini etkileyen temel faktörler arasında bulunuyor. Uzmanlara göre yılın son çeyreğinde veri dengesinin korunması, makroekonomik istikrar algısı açısından kritik olacak.
BU HABERDE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
EKOVİZYON DERGİ – Ekovizyon.com.tr
https://www.ekovizyon.com.tr
